Twidde Wirreld Orlog en de Aarlese Mens

Voetbal is oorlog. Rinus Michels, zelf een niet onverdienstelijk Generaal, wist het zeker. Rinus was van 1928. Zestien lentes jong dus, toen de streek waar de rit van vandaag hinne ging toneel was van operatie Markt-Tuin. September 1944. Fietse is gin orlog. Fietse is skôn. In 1944 nie, want toen waare de baant van hout. En dè fietst vûr ginne meter. Lekker weer, vandaag. Twee bidons vol dusszz. En maar weer eens de hartslagmeter om. Want de band om m’n middel mag minder. Veuls te veul pasta gehad de laatste tijd. En we zitten niet eens meer in Búcine. Vetverbrandingszône dus. Liefst een paar uur lang. Richting Mariahout, linksaf bij ’t Broek. Dôr is, um mar bai ut teema te blieve, in de twidde wirreld orlog ne Messerschmitt Bf109 geland. En dôr lag gin landingsboan. Dè ging dus behoorlijk fout. Ze hebben alleen de motor terug gevonden, op een paar meter diepte. 

 De Dommel tussen Nijnsel en Son

We fietsen door richting Olen en dan over de Vresselseweg naar Nijnsel. Dan zitte op den Corridor. Dès de route die de goei in september 1944 moesse hebbe um in Naimege te komme. Dè lukte nog wel, mar in Arnhem ging ‘t fout. In deze buurt hebben ook Duitse troepen gelegen. En die konden ook wel een potje raak mikken. In Wolfswinkel, bij Son, lag een begraafplaats voor geallieerden. Die begraafplaats bestaat niet meer, er is wel een monument. Aan de ingang van een doodlopende straat. Niet echt gepast.

 Wolfswinkel

In Son zelf, aan de Europalaan, staat een beeld van een parachutist. Dat beeld staat daar ter nagedachtenis aan vooral de 101^e luchtlandingsdivisie. Die moest Son, als regionaal hoofdkwartier, verdedigen tegen Duitse tegenoffensieven. Dat gebeurde door linies over de hele streek in stelling te brengen. Probleem was wel dat die het met hun dungeblikte Sherman “little tanks”, zoals de legendarische Leutenant Grüber ze noemde, het op moesten nemen tegen de Duitse Gründlichkeit in de vorm van Panther en Tiger tanks (die geen last hadden van de Shermans, maar wel van “geen benzine”). 

 Europalaan, Son

Vanuit Son fiets ik verder door de bossen. Dit is het terrein waar in 1944 de luchtlandingen hebben plaatsgevonden. Nu ligt er op deze plek een idyllisch bosven. En een bevrijdingsmuseum waar ze redelijke capuccino tappen. Wel goei bier. In Best en Nuenen vinden we monumenten terug die herinneren aan het 101^e. Joe Cole was een held die al in Normandië de Medal of Honour had verdiend. In de bossen bij Best werd hij door een Duitse sluipschutter neergeschoten toen hij markeringen aan het plaatsen was die dienden om te voorkomen dat Geallieerde jachtbommenwerpers eigen troepen zouden bestoken.

 Best, Monument Joe Cole

 Nuenen, Monument voor het 101e

Via Best, een reuntje um Aquabest, de noordkant van Eindhoven fiets ik verder naar Nuenen. Vanaf Nuenen kun je over de Gerwenseweg naar Stiphout. Maarrr...dat doen we niet. Veel mooier is het in de bossen. En de Papenvoortsedijk is verhard. Je komt dan uit bij Stippent Vueroit, de illustere voetbalvereniging van dit inmiddels door Hellimunt geannexeerde duerrep. 

En Aarle dan? Vandaag eindelijk het boek “De Aarlese Mens” kunnen bemachtigen. Dôr stôn veul mensen in die ons moeder kent. Ons moeder kumt van Croy. En ons moeder ken skôn vertellen over vruger. Den orlog waaar indrukwekkend. Want op Croy stonden 88-ers van den Duitser. Dat zijn buitencategorie luchtbuksen. Dôr halde meer mi noa beneje as een par deuf. En oordoppen hielpen niet. Waar dat geschut heeft gestaan weet ik niet. Maar Landgoed Croy is nu erg mooi. Een kasteel, een schaapskooi en de Goorloop. En we zijn weer thuis na 52 kilometers, het eten staat klaar en de zon schijnt. Hoe anders was dat in september 1944…. 

Croy, de Schaapskooi